Lịch sử cầu Long Biên

Trong ký ức của tôi, cầu Long Biên gắn với những khổ ải mà ông nội tôi, bố tôi đã vượt qua những lần đi Tây, những lần vào "miền nam". Những lần tắc cầu khủng khiếp, in hằn vào tâm trí người lớn. Còn tôi, trẻ con bé tí ở thời điểm đấy, chỉ thấy thích thú mỗi khi được đưa ông, bà, bố đi ô tô qua cầu...Để bay đi Sài gòn, để bay đi Pháp, chỉ có 1 cách là qua cầu, đến sân bay GL. Sự kinh hoàng của thế hệ đó với thế giới bên kia cầu thể hiện rõ khi tôi nói với mọi người trong gia đình rằng, tôi sẽ mua căn hộ bên kia cầu, bên Gia Lâm, bên Je ru gia lâm-  như bọn trẻ chúng tôi vẫn hay nói đùa."Mọi ngả đường đều dẫn về Dê ru Gia lâm".

 Và đây, lịch sử của cái cầu:(trích của Dương Trung Quốc- Bee.net)

Cầu Doumer, nay gọi là Cầu Long Biên khai thông từ năm 1902. Nhưng thưở đầu, mối quan tâm của nhà đầu tư chưa phải ưu tiên giành cho Hà Nội mà tuyến đường sắt chạy từ Cảng Hải Phòng chỉ vượt con Sông Cái (hay Sông Hồng) để đi thẳng lên Vân Nam xâm nhập vào thị trường vùng Tây Nam của cái quốc gia khổng lồ mà tất cả các đế quốc Âu Tây đang mong ước đựợc dự “bữa cỗ Trung Hoa”. 

Vì thế, hai bên cầu chỉ có con đường hẹp cho người đi bộ và đầu mối cho khách đi xe lửa chỉ có Ga Hàng Cỏ. Nhưng chính cây cầu khổng lồ này lại có tác động trực tiếp khiến Hà Nội phát triển, dân cư đông đúc và nhu cầu đi lại bằng xe lửa trong nước ngày càng lớn.

Vị trí nhà ga nhằm ưu tiên số đông khách cùng hàng hoá

Đến năm 1923, chính quyền thuộc địa mới khai thông con đường được mở rộng hai bên cầu cho ôtô qua lại và Cty Hoả xa Đông Dương mới “trổ” thêm một nhà ga ở ngay đầu cầu phía Nam, nơi đó lại cũng rất gần các bến tàu sông và ôtô (Bến Nứa) và chỉ đi một đoạn nắn là vào khu Chợ Đồng Xuân sầm uất.  

Đây cũng là một trong những lý do (giả thiết) liên quan đến hiện tượng hướng lên xuống cầu Long Biên của các phương tiện giao thông lại ngược với luật lệ thông thường là theo lề bên phải. Từ Hà Nội lên cầu bên trái theo hướng thẳng từ Hàng Đậu lên, còn hướng từ Gia Lâm sang cũng theo lề bên trái xuống dốc phía sát Hàng Khoai..

Ga Đầu Cầu tuy nhỏ nhưng đẹp và tiện lợi cho khách nhờ có 2 lối lên

Vị trí nhà ga góp phần để ưu tiên số đông khách cùng hàng hoá đi xuống cầu là rẽ thẳng vào khu chợ Đồng Xuân hoặc vòng ra bến ô tô (nay là chợ Long Biên) hoặc theo dọc đường Bờ Sông (nay là Trần Nhật Duật) để xuống tàu sông tại các bến rải rác đến Cột Đông hồ (nay là vị trí cầu Chương Dương)  cho tới Phà Đen. 

Thiết kế đơn giản và vững chãi khiến nhà Ga Đầu Cầu tuy nhỏ nhưng đẹp và tiện lợi cho khách nhờ có 2 lối lên: hoặc theo dốc cho xe cộ xuống cầu ở phía Hàng Khoai, hoặc leo những bậc thang dốc xuống thẳng phố Duranton (nay là Nguyễn Thiệp). Bây giờ nhà Ga vẫn còn nhưng kiến trúc cảnh quan lộn xộn đã mất đi vẻ đẹp vốn có. 

Hồi cấp 2, tôi hay cùng Hiệp lang thang xuống bãi giữa. 2 thằng đi xe đạp, có lần đi bộ, lên cầu, xuống bãi ở chỗ có cầu thang sắt, tận hưởng cảm giác của Robinson Cruso, nói chuyện về đủ mọi thứ trên đời. Thường là nó thao thao bất tuyệt về các họa sỹ, các trường phái tranh: côt điển, ấn tượng, lập thể, dã thú...hoặc về các ban nhạc chúng tôi ưa thích. Nó bảo tôi: Minh, mày biết gì về Beethoven không? khi tôi bắt đầu thao thao bất tuyệt về ông (do có đọc truyện tiểu sử) thì nó ngắt lời, mày chỉ cần biết: Tén tén tén tèn...là giao hưởng anh hùng, thế là biết rồi đấy. :-)
Nó vẽ đẹp lắm, thi vào trường Yết Kiêu 2 lần mới đỗ, nhưng rồi lại không học... Bọn chúng tôi ai cũng tiếc cho nó...
Cây cầu còn gắn với thời sinh viên của tôi. Hàng tuần, tôi, cùng Nam(Nguyễn Thái Học), Tùng (Nghi Tàm) đạp xe qua cầu, mỗi thằng 400 đồng. 200 tiền vé xem phim, 150 tiền 1 điếu HERO, 50 đồng 1 chén nước. Đến gia lâm, mua vé xem phim chưởng Hồng Kông, chúng tôi lại được tắm mình trong 90 phút, trong 1 thế giới khác, đầy nghĩa hiệp, đầy chất VÕ. 150 đồng cho điếu thuốc hút khi 3 thằng về HN, qua cầu. Những bàn tán về thế chân này, thế tay kia...cùng khói thuốc bay theo gió sông Hồng...

  Khi đó, giấc mơ của chung tôi đơn giản thôi, chỉ thế này thôi